ព័ត៌មានសុខភាព

សុខភាព៖ ជាធម្មតាទឹកនោមបញ្ចេញជាតិប្រូតេអ៊ីន បានតិចជាតិ ៣០ មីលីក្រាម​ ក្នុងមួយថ្ងៃ។ តែក្នុងករណី សារជាតិប្រូតេអ៊ីនក្នុងឈាម បញ្ចេញតាមរយៈទឹកនោមមានបរិមាណលើសពី ៥០ មីលីក្រាម ​ក្នុងមួយថ្ងៃ គឺលោកអ្នកត្រូវបានអ្នកជំនាញ ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ​ឃើញថា លោកអ្នកកំពុងតែកើតជម្ងឺទឹកនោមប្រៃ។ មូលហេតុបណ្ដាលឱ្យកើតជម្ងឺនេះ -កត្តាដែលបង្កឱ្យមានជម្ងឺទឹកនោមប្រៃ គឺអាចកើតឡើងដោយឯកឯង ឬដោយសារតែជម្ងឺអ្វីម្យ៉ាង ដូចជា

ជំងឺឈាមកកស្រួចស្រាវចន្លោះស្រោមខួរ និងសាច់ខួរក្បាល(Acute Subdural Haematoma) គឺជាការកកឈាមក្រោយពីការប៉ះទង្គិចក្បាល រហូតដល់រយៈពេលមួយអាទិត្យក្រោយគ្រោះថ្នាក់ ហើយក៏ជាប្រភេទជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាងគេក្នុងចំណោមជំងឺឈាមកកចន្លោះស្រោមខួរទាំងអស់(subdural haematoma)។ ជាទូទៅវាកើតឡើងបន្ទាប់ពីរងរបួសក្បាលធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដែលអ្នកបើកបរភាគច្រើន បើកបរក្នុងសភាពស្រវឹង មិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ ការធ្លាក់ពីលើទីខ្ពស់ និងការរអិលដួលបោកក្បាលជាដើម។ ជំងឺនេះ ទាមទារឲ្យអ្នកជំងឺចូលសម្រាកពេទ្យជាបន្ទាន់ ហើយមួយភាគធំនៃអ្នកជំងឺអាចឈានទៅដល់ការវះកាត់ យកឈាមកកនៅក្នុងស្រោមខួរក្បាលនោះចេញ។

ជាការអភិវឌ្ឍន៍បន្ថែមទៀតរបស់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត នូវឧបករណ៍ ក៏ដូចជាបច្ចេកទេសទំនើប ដើម្បីសម្រួលដល់ការព្យាបាល និងផាសុខភាពជូនដល់អ្នកជំងឺ។ Port-a-Caths: គឺជាឧបករណ៍ដែលជាធម្មតាត្រូវបានគេដាក់នៅក្រោមស្បែកផ្នែកខាងស្តាំនៃទ្រូង ភ្ជាប់ទៅនិងបំពង់កាតេទែរ (Catheter) ដែលបញ្ចូលទៅក្នុងសរសៃឈាមវ៉ែនធំមួយនៅផ្នែកខាងស្តាំនៃបេះដូង ដែលគេហៅថា វ៉ែណា កាវ៉ា (Vena Cava)។ វាត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់ សំរាប់អ្នកជំងឺដែលមានសរសៃឈាមវ៉ែនខ្សោយ តូចចង្អៀត ឬសម្រាប់អ្នកដែលត្រូវការប្រើប្រាស់ថ្នាំតាមសរសៃររយៈពេលយូរ ដែលជៀសវាងពីការចាក់ច្រើនដង

ការថតវាស់កំហាប់ឆ្អឹង ផ្តល់ជូនលោកអ្នកអំពីស្ថានភាពសុខភាពឆ្អឹងលោកអ្នក ប្រកបដោយសុក្រឹតបំផុត ៖ ១) អាចវិភាគដឹងពី កំហាប់ឆ្អឹងជា ៣កម្រិត៖ ឆ្អឹងធម្មតា – ឆ្អឹងខ្សោយ (Osteopenia) និងឆ្អឹងពុក (Osteoporosis) ។ ២) ជំងឺឆ្អឹងខ្សោយ និងឆ្អឹងពុក ជាជំងឺដែលអាចការពារ និងព្យាបាលបានដោយប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់

ជំងឺខ្សោយពោះវៀន (Irritable Bowel Syndrome)! ១) អ្វីទៅជា ជំងឺខ្សោយពោះវៀន ? គឺជាបណ្តុំរោគសញ្ញាទាំងឡាយណាដែលបញ្ជាក់ថាអ្នកជំងឺមានបញ្ហានៅក្នុងពោះវៀន។ ដោយពាក្យរបស់ខ្មែរ យើងមិនទាន់មានពាក្យណាអាចបកប្រែអោយចំ និងស្រួលស្តាប់។ ជំងឺនេះត្រូវបានគេអោយឈ្មោះផ្សេងៗគ្នា ទៅតាមការនិយមរបស់គ្រូពេទ្យ ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការ ពន្យល់អ្នកជំងឺ ដូចជា៖ – ជំងឺរលាកពោះវៀនរ៉ាំរ៉ៃ –

ការសម្លាប់ខ្លួន គឺការធ្វើសកម្មភាពដើម្បីបញ្ចប់ជីវិតខ្លួនឯង។ យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក្នុងមួយឆ្នាំៗមានមនុស្សស្លាប់ដោយសារការសម្លាប់ខ្លួនជាងមួយលាននាក់ ដែលមានន័យថា រាល់ ៤០វិនាទីម្តង មានមនុស្សម្នាក់ស្លាប់ដោយការសម្លាប់ខ្លួន។ ដោយឡែក នៅប្រទេសកម្ពុជាយើង របាយការណ៍ដដែលបង្ហាញថា មានមនុស្សជិត ៨០០នាក់ស្លាប់ដោយការសម្លាប់ខ្លួនក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ក) ការយល់ច្រឡំ និងការពិតស្ដីពីការសម្លាប់ខ្លួន៖ ការយល់ច្រឡំ៖ មានតែមនុស្សឆោតល្ងង់ទេ ដែលគិតចង់សម្លាប់ខ្លួនឯង។ ការពិត៖

ការថែទាំទាំរកតូច ឬទារកមិនទាន់គ្រប់ខែ តាមបែបមេតូតកង់ហ្គូរ៉ូ គឺជាការថែទាំទារកតូច ឲ្យប៉ះជាប់និងស្បែកម្តាយ ដើម្បីឲ្យទារកគាត់ទទួលកំដៅពីម្តាយ។ វិធីសាស្រ្តនេះ ជាវិធីថែទាំដ៏សាមញ្ញ មិនមានភាពស្មុកស្មាញ តែមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត សម្រាប់ជួយម្តាយដែលមានទារកកើតមិនគ្រប់ខែ ឬមានគីឡូតិចពីកំណើត (តិចជាង២៥០០ក្រាម) ។ ក) លក្ខខណ្ឌនៃការអនុវត្តវិធីសាស្រ្ត៖ វិធីសាស្រ្តនេះ អនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការថែទាំបានលុះត្រាតែៈ – ទារករួចផុតពីជំងឺផ្លូវដង្ហើម

ក្នុងចំណោមស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះចំនួន១០នាក់ មានម្នាក់មានជំងឺលើសសម្ពាធឈាមអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ដែលអាចបង្កជាផលវិបាកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ឬអាចមានគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់ដល់ជីវិត។ កត្តាដែលស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ងាយប្រឈមមុខនឹងជំងឺលើសសម្ពាធឈាមមានដូចជា៖ – ស្រ្ដីដែលមានផ្ទៃពោះមានអាយុលើសពី៤០ឆ្នាំ ឬតិចជាង១៨ឆ្នាំ – ស្រ្ដីធាត់ខ្លាំង – ស្រ្ដីធ្លាប់មានជំងឺបម្រុងក្រឡាភ្លើងពីមុនមក – ស្រ្ដីពពោះកូនភ្លោះ – ស្រ្តីមានជំងឺលើសឈាម – ស្រ្ដីមានវិបត្តិតម្រងនោម –

ការតឹងច្រមុះ ឬហៀរសំបោរ អាចបណ្តាលមកពីជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ ឬអាល់ឡែហ្ស៊ី។ ការមានសំបោរជាច្រើននៅក្នុងច្រមុះ អាចបណ្តាលឲ្យមានការបង្ករោគនៅក្នុងត្រចៀកកណ្តាលចំពោះកុមារ ឬការរលាកនៅក្នុងច្រមុះចំពោះមនុស្សចាស់។ ដើម្បីជួយបំបាត់ការតឹងច្រមុះ យើងត្រូវអនុវត្តដូចខាងក្រោមនេះ ៖ ១) ចំពោះកុមារតូចៗ បូមយកសំបោរចេញដោយបន្តក់ ឬលាងជាមួយទឹកសេរ៉ូមប្រៃ។ ២) មនុស្សជំទង់ និងមនុស្សចាស់ អាចបាញ់លាងដោយទឹកសេរ៉ូមប្រៃចូលក្នុងរន្ធបច្រមុះទាំងសង្ខាង។ ការធ្វើរបៀបនេះ នឹងអាចជួយពង្រាវសំបោរហើយធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺដកដង្ហើមបានស្រួល។

នាពេលបច្ចុប្បន្ន យើងសង្កេតឃើញថា ចំនួនអ្នកសេពគ្រឿងស្រវឹង នៅលើពិភពលោកកំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងច្រើន ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ដោយមើលឃើញតែភាពសប្បាយ នៅពេលសេពគ្រឿងស្រវឹង អ្នកប្រើប្រាស់ភាគច្រើនបានមើលរំលងនូវផលប៉ះពាល់ជាច្រើនរបស់សុរា ហើយនៅតែបន្តប្រើប្រាស់នៅក្នុងកម្រិតមួយដែលមិនត្រឹមត្រូវ និងគ្រោះថ្នាក់ដោយមិនដឹងខ្លួន។ ១) តើអ្នកប្រើប្រាស់នឹងប្រឈមនូវកត្តាអ្វីខ្លះពេលសេពសុរាហួសកម្រិត? – ជាបឋម ដោយមិនអាចប្រកែកបាន សុរាប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លះទៅលើសុខភាព នូវពេលប្រើប្រាស់នៅក្នុងកម្រិតមួយមិនត្រឹមត្រូវ។ ជាឧទាហរណ៍ ស្រាអាចបង្កអោយមានជំងឺទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ដូចជា